Wybór butów trekkingowych na wędrówki po górach nie jest łatwym zadaniem. Podczas poszukiwań i przymierzania trzeba zwrócić uwagę na wiele szczegółów: materiał, z którego wykonano cholewkę, twardość podeszwy, to, jak język dopasowuje się do stopy i czy wkładka zapewnia odpowiednią amortyzację. W dzisiejszym wpisie opisujemy konstrukcję obuwia w góry i podpowiadamy, jak wybrać najlepszy model. Być może dzięki tym informacjom unikniesz nietrafionego zakupu?
Czego dowiesz się z tego wpisu?
- Czym powinny wyróżniać się dobre buty trekkingowe?
- Jakie buty trekkingowe wybrać – z naturalnej skóry czy materiałów syntetycznych?
- Czy buty trekkingowe muszą mieć membranę?
- Dlaczego twardość podeszwy butów w góry ma tak duże znaczenie?
- Na jakie elementy zwrócić uwagę, wybierając buty trekkingowe?
W skrócie
Buty trekkingowe powinny być wytrzymałe, wygodne i dopasowane do warunków, jakie panują w górach. Wybrać możesz obuwie skórzane, które wyróżnia się wyjątkową oddychalnością, albo modele z materiałów syntetycznych. Jeśli ruszasz na szlak w deszczowy dzień, koniecznie postaw na buty trekkingowe z membraną, która chroni je przed przemoknięciem.
Buty trekkingowe – ze skóry naturalnej czy materiałów syntetycznych?
Pierwsza kwestia, którą musisz wziąć pod uwagę, szukając butów trekkingowych, to materiał cholewki. Pod tym względem obuwie w góry możemy podzielić na dwa rodzaje: wykonane z naturalnej skóry (licowej, zamszu lub nubuku) oraz z materiałów syntetycznych, najczęściej poliuretanu połączonego z siatką mesh.
Dawniej wybór był prostszy. Starsi piechurzy z pewnością pamiętają czasy, kiedy po górach chodziło się wyłącznie w butach skórzanych – bo tylko takie produkowano. Naturalna skóra jest jednak materiałem ponadczasowym i dziś sprawdza się równie dobrze, jak dwie czy trzy dekady temu. Jej największą zaletę stanowi wytrzymałość, łatwość w utrzymaniu w czystości i oddychalność. Dzięki temu, że swobodnie przepuszcza powietrze, stopa może bez problemu „oddychać” i nie poci się nadmiernie. Wpływa to na utrzymanie higieny i komfortu od pierwszej do ostatniej minuty wędrówki i zmniejsza powstawanie nieprzyjemnych zapachów. Z tego powodu skórzane buty trekkingowe dobrze sprawdzą się w sezonie wiosenno-letnim.
Chociaż naturalna skóra ma pewne właściwości wodoodporne, nie dorównuje pod tym względem syntetycznym materiałom membranowym, które można dodatkowo zaimpregnować. Na rynku znajdziesz też modele o podwyższonej wodoodporności, takie jak LOTSE MID WP marki Hi-Tec, które łączą w sobie zalety butów ze skóry i materiałów syntetycznych.
Skóra niezbyt dobrze znosi jednak niskie temperatury – pod wpływem mrozu może pękać i szybciej się niszczyć. Dawniej, aby zabezpieczyć buty nocą w namiocie czy schronisku, piechurzy chowali je do śpiworów. Dziś już niemal żaden wspinacz tak nie robi. Z prostego powodu – prawie wszyscy, którzy wędrują po górach zimą, wybierają obuwie z materiałów syntetycznych, wyposażone w wodoodporne membrany.
Z membraną czy bez?
Sporo piszemy o membranie w butach trekkingowych, ponieważ to element ważny, a w niektórych warunkach nawet nieodzowny. Membrana nadaje obuwiu właściwości wodoodporne i oddychające. Wszystko dzięki jej porowatej strukturze. Ponieważ pory są znacznie mniejsze niż kropla wody, a jednocześnie o wiele większe niż cząsteczki pary wodnej, membrana zatrzymuje wilgoć z otoczenia, ale swobodnie przepuszcza na zewnątrz parujący pot.
Nie oznacza to jednak, że wszystkie buty trekkingowe muszą mieć membranę. Podstawą jej działania jest różnica temperatur – gdy temperatura powietrza jest niższa niż ta wewnątrz buta, powstaje ciśnienie osmotyczne, które umożliwia transport wilgoci z powierzchni skóry na zewnątrz. Oznacza to, że materiały membranowe najwydajniej pracują w chłodny dzień.
Wybór butów trekkingowych z membraną lub bez jest uzależniony od pory roku. Jesienią i wczesną wiosną, gdy pogoda często przynosi gwałtowne i długie ulewy, najlepiej sprawdzą się modele membranowe – nie przemokną, a jednocześnie zapewnią oddychalność. Podobnie zimą, zwłaszcza na zasypanych szlakach. Na letnie wędrówki lepiej wybrać jednak buty trekkingowe bez membrany.
Twardość podeszwy w butach trekkingowych
Kolejnym elementem, na jaki należy zwrócić uwagę, wybierając buty trekkingowe, jest podeszwa. Odpowiada ona za dwie ważne właściwości: przyczepność do podłoża i amortyzację. Najlepsze „trzymanie” nawierzchni zapewniają buty z gumową podeszwą i agresywnym bieżnikiem. Powszechnie uważa się, że niedościgniony wzór dla wszystkich producentów stanowi włoska marka Vibram. Jej podeszwy słyną z najwyższej przyczepności i niezwykłej odporności na ścieranie – dzięki wykonaniu ze specjalnej mieszanki gumy o strategicznie rozmieszczonych nacięciach doskonale trzymają się podłoża, gwarantując stabilność na stromych czy śliskich szlakach.
Mierząc różne modele butów w góry, z pewnością zauważysz, że niektóre z nich lepiej współpracują ze stopą, umożliwiając jej naturalne ruchy. To kwestia twardości podeszwy – im bardziej elastyczna, tym większą swobodę zapewnia. Modele tego typu poleca się początkującym turystom, którzy wybierają krótkie trasy i proste szlaki w niewysokich górach. Buty trekkingowe o sztywnej, twardej podeszwie przeznaczone są na wymagający trekking z ciężkim plecakiem – skuteczniej amortyzują każdy krok i lepiej chronią stopy przed wszystkim, co można spotkać na szlaku: kamieniami, ostrymi skałami czy wystającymi korzeniami.
Otok, przelotki, język
Podczas poszukiwań idealnego modelu zwróć też uwagę na detale: otok, przelotki i kształt języka. Otok to gumowa osłona na cholewce, która zabezpiecza buty przed uszkodzeniem o skały albo podczas nieopatrznego wejścia w krzak ostrężyn. We wszystkich butach trekkingowych znajduje się z przodu, na nosku, a w tych z wyższej półki – również z tyłu, w okolicach pięty.
Drobnym, choć ważnym elementem są też przelotki, czyli oczka na sznurowadła. Ich odpowiednie rozmieszczenie umożliwia ścisłe i jak najbardziej komfortowe zasznurowanie butów. Przelotki mogą być wykonane z taśmy, aluminium lub stali – ważne, aby materiał był gładki, ponieważ to przedłuża trwałość sznurówek.
Na koniec przyjrzyj się językowi wybranych butów. To część, która działa jak poduszka, oddzielając stopę od mocno naciągniętych sznurówek, więc dobrze, jeśli jest miękki i dobrze wyprofilowany. Powinien ściśle łączyć się z cholewką – dzięki temu kamienie czy drobne patyczki nie wpadną do środka butów.
Buty trekkingowe to najważniejszy element wyposażenia każdego turysty. Muszą zapewniać przyczepność do podłoża, chronić przed wszystkim, co czyha na szlaku, zabezpieczać przed chłodem i wilgocią, a także gwarantować wygodę i pewność każdego kroku. Od razu uprzedzamy: wybór nie będzie łatwy, a poszukiwania mogą zająć trochę czasu, ze względu na liczbę dostępnych fasonów. Wysiłek zaprocentuje jednak na szlaku – odpowiednio dobrane, solidne buty trekkingowe to podstawa udanego wypadu w góry. Modele z naturalnej skóry i materiałów syntetycznych czekają na zapalonych piechurów na sklepiguana.pl. Najpierw dowiedz się jednak, jak dobrać prawidłowy rozmiar butów trekkingowych.
Źródło zdjęć: sklepiguana.pl (marka Hi-Tec)